Οφέλη από τη χρήση θεατρου στην εκπαίδευση

Στην έρευνα των James Catterall, et al. (2012) “The Arts and Human Development: A New Synthesis” υπάρχουν σημαντικά ευρήματα για τα οφέλη της χρήσης του θεάτρου και των άλλων τεχνών στην εκπαίδευση. Η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η τέχνες και η καλλιτεχνική εκπαίδευση μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη των παιδιών αλλά και τη βελτίωση των νοητικών λειτουργιών στην τρίτη ηλικία.

Γενικές διαπιστώσεις:

• Η χρήση του θεάτρου και γενικά των τεχνών στην εκπαίδευση μπορεί να βελτιώσει την υγεία και την ευημερία των ανθρώπων όλων των ηλικιών.
• Η ενσωμάτωση των τεχνών στην εκπαίδευση μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να πετύχουν ακαδημαϊκά.
• Το θέατρο μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη των γνωστικών δεξιοτήτων των παιδιών, όπως η χωρική νοημοσύνη, η επίλυση προβλημάτων και η κριτική σκέψη.
• Το θέατρο και οι άλλες τέχνες μπορούν να βοηθήσει στην ανάπτυξη των κοινωνικο-συναισθηματικών δεξιοτήτων των παιδιών, όπως η αυτοπεποίθηση, η αυτοεκτίμηση, η αυτοέκφραση και η ενσυναίσθηση.
• Η τέχνη μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη των δημιουργικών δεξιοτήτων των παιδιών, όπως η φαντασία και η καινοτομία.
• Η τέχνη μπορεί να είναι ιδιαίτερα επωφελής για παιδιά με κακές σχολικές επιδόσεις. Για παράδειγμα, η τέχνη μπορεί να βοηθήσει αυτά τα παιδιά να αναπτύξουν δεξιότητες που χρειάζονται για να είναι επιτυχημένα στο σχολείο, όπως η προσοχή και ο αυτοέλεγχος.
• Το θέατρο μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να μάθουν για τον εαυτό τους και τον κόσμο γύρω τους.
• Η τέχνη μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες.
• Η τέχνη μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν μια αίσθηση κοινότητας.

Οφέλη της χρήσης τεχνών ανά ηλικία:

Πρώιμη παιδική ηλικία

• Νήπια 3 έως 5 ετών από οικογένειες χαμηλού κοινωνικοοικονομικού επιπέδου (SES) παρουσίασαν σημαντική βελτίωση στο μη λεκτικό IQ, την αριθμητική και την χωρική αντίληψη μετά από μουσική εκπαίδευση και εκπαίδευση προσοχής σε περιβάλλον μικρής τάξης, σε σύγκριση με μια τυπική ομάδα ελέγχου Head Start.
• Μαθητές από οικογένειες χαμηλού εισοδήματος που παρακολούθησαν ένα “προσχολείο εμπλουτισμού τεχνών” βελτίωσαν τις δεξιότητες ετοιμότητας για το σχολείο, περισσότερο μετά από δύο χρόνια παρά μετά από ένα χρόνο φοίτησης στο πρόγραμμα.
• Τα παιδιά από διαφορετικά φυλετικά και εθνοτικά υπόβαθρα ωφελήθηκαν εξίσου.
• Σε μια σχετική μελέτη από την ίδια ερευνητική ομάδα, οι μαθητές που παρακολούθησαν το προσχολείο εμπλουτισμού τεχνών παρουσίασαν υψηλότερα επίπεδα ανάπτυξης της γλώσσας (που μετρήθηκε με το “δεκτικό λεξιλόγιο”) σε σύγκριση με μαθητές που παρακολούθησαν ένα συγκριτικό προσχολείο.

Νεότητα και εφηβεία

• Οι μαθητές που συμμετείχαν σε πρωτοβουλίες ενσωμάτωσης τεχνών είχαν περισσότερες πιθανότητες να παρακολουθούν και να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που σχετίζονται με το σχολείο σε σύγκριση με μαθητές που δεν συμμετείχαν σε πρωτοβουλίες ενσωμάτωσης τεχνών.
• Η συμπεριφορά των μαθητών, μετρούμενη με τον αριθμό των αποβολών και των πειθαρχικών παραπομπών, βελτιώθηκε στα σχολεία που συμμετείχαν σε μια πρωτοβουλία ενσωμάτωσης τεχνών.
• Η ακαδημαϊκή επίδοση των μαθητών βελτιώθηκε σημαντικά σε σχέση με τους μαθητές της ομάδας ελέγχου σε τυποποιημένα τεστ ανάγνωσης και μαθηματικών.
• Οι μαθητές που συμμετείχαν σε εξωσχολικές καλλιτεχνικές δραστηριότητες έκαναν καλύτερη χρήση της γλώσσας σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους.
• Οι μαθητές που συμμετείχαν στην καλλιτεχνική εκπαίδευση για τουλάχιστον εννέα ώρες την εβδομάδα είχαν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες από τους συνομηλίκους τους σε εθνικό επίπεδο να κερδίσουν σχολικό έπαινο για την ακαδημαϊκή τους επίδοση.

Ηλικιωμένοι:

• Οι ηλικιωμένοι που συμμετείχαν σε ένα πρόγραμμα χορωδίας ανέφεραν καλύτερη συνολική σωματική υγεία, λιγότερες επισκέψεις σε γιατρό, λιγότερη χρήση φαρμάκων, λιγότερες περιπτώσεις πτώσεων και λιγότερα προβλήματα υγείας σε σύγκριση
• Η συμμετοχή τους σε δομημένες θεατρικές παρεμβάσεις βελτίωσε σημαντικά τις γνωστικές και συναισθηματικές λειτουργίες των ηλικιωμένων. Αύξησε την εγρήγορση και τη συμμετοχή ατόμων με Αλτσχάιμερ και άνοια και οδήγησε σε συχνότερες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις.

Η έρευνα καλεί για:

• Συνεργασία μεταξύ ομοσπονδιακών υπηρεσιών, ερευνητών και επαγγελματιών για την προώθηση της έρευνας σχετικά με τον ρόλο των τεχνών στην ανάπτυξη του ανθρώπου.
• Μεγαλύτερες και πιο καλά ελεγχόμενες μελέτες για την επιβεβαίωση των ευρημάτων.
• Διάδοση των ευρημάτων σε ερευνητές, επαγγελματίες και το ευρύ κοινό.
• Ενσωμάτωση των τεχνών σε προγράμματα υγείας και εκπαίδευσης σε όλα τα στάδια της ζωής.

Συμπερασματικά:

Η έρευνα για τα οφέλη της τέχνης και της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης είναι ακόμα σε εξέλιξη, αλλά τα στοιχεία μέχρι στιγμής είναι πολλά υποσχόμενα. Η τέχνη μπορεί να είναι ένα ισχυρό εργαλείο για την υποστήριξη της ανάπτυξης των παιδιών και θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι κάθε εκπαίδευσης.

Επιπλέον πληροφορίες:

• Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την έρευνα στον ιστότοπο του National Endowment for the Arts https://www.arts.gov/
• Μπορείτε επίσης να βρείτε πληροφορίες σχετικά με τα οφέλη της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στον ιστότοπο του National Assembly of State Arts Agencies: https://www.nasaa.org/

Συνεντεύξεις/ άρθρα/ αναφορές στη Θεατρομάθεια

• Συνέντευξη Αλίκη Κατσαβού στο Αθηνόραμα
• Συνέντευξη Αλίκη Κατσαβού στον Β.Παπαβασιλείου: Από το Α στο Ω (Cosmopoliti)
• Κριτική από τη Λουκία Σουγιά: Θέατρο.gr – Είδαμε “του τραγουδιού το παραμύθι”
• Culture Point: Συνέντευξη της Αλίκης Κατσαβού για το έργο της Θεατρομάθειας
• Συνέντευξη Αλίκη Κατσαβού στο Independent.gr για τη Θεατρομάθεια